Nếu bạn muốn bảo vệ quyền và lợi ích của mình thông qua hệ thống tư pháp của Trung Quốc, ngoài tòa án nhân dân, bạn cũng có thể xem xét Viện kiểm sát nhân dân.
Trong bài đăng này, chúng tôi sẽ giới thiệu hệ thống viện kiểm sát dựa trên báo cáo công việc của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao (SPP) tới Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc Trung Quốc vào tháng 2019 năm XNUMX.
Viện kiểm sát có thể hiểu là Văn phòng công tố. Ở hầu hết các quốc gia, công tố viên chịu trách nhiệm chính trong việc buộc tội bị cáo trong tố tụng hình sự. Ở Trung Quốc, các công tố viên có nhiều quyền hạn hơn nhiều, ngoài việc nộp đơn buộc tội, còn bao gồm việc ủy quyền phê chuẩn việc bắt giữ, giám sát các hoạt động khác trong tố tụng hình sự, giám sát các thủ tục hành chính và dân sự trước tòa án, tiến hành tranh tụng vì lợi ích công cộng, giám sát nhà tù và nhà tạm giữ , giám sát việc thực thi các bản án của tòa án, và điều tra "các hành vi phạm tội tại chức".
Cần lưu ý rằng ở Trung Quốc, các công tố viên trực thuộc viện kiểm sát chứ không phải Bộ Tư pháp. Bộ Tư pháp là cơ quan của chính quyền trung ương, còn viện kiểm sát là cơ quan ngang hàng với chính quyền trung ương và Tòa án nhân dân tối cao (TANDTC).
1. Phê duyệt việc bắt giữ và nộp phí
Công tố viên có quyền quyết định có phê chuẩn việc cảnh sát bắt giữ các nghi phạm tội phạm hay không và có nộp đơn tố cáo lên tòa án hay không sau khi cuộc điều tra của cảnh sát đã hoàn tất. Vì vậy, trong tố tụng hình sự, kiểm sát viên đóng vai trò chủ đạo trong việc kiểm sát, bảo vệ người bị tình nghi phạm tội. SPP cũng coi số lượng các quyết định không bắt giữ của các công tố viên trên toàn quốc và số lượng những người không nộp đơn buộc tội là thành tích đáng khen ngợi nhất của nó.
Sau khi công tố viên quyết định khởi tố, anh ta có trách nhiệm nộp đơn buộc tội và xuất hiện trước tòa để tranh luận về vụ việc. Do đó, công tố viên cũng phải gánh trách nhiệm chống tội phạm. Trong báo cáo hàng năm của mình, SPP thống kê số bị can bị truy tố bởi các công tố viên trên toàn quốc trong các lĩnh vực tội phạm quan trọng.
Đáng chú ý là trong năm 2019, SPP đã nhấn mạnh các biện pháp cải cách “kết hợp bắt giữ với truy tố”. Trước đó, trong viện kiểm sát, các công tố viên của các bộ phận khác nhau chịu trách nhiệm phê chuẩn việc bắt giữ và truy tố. Cùng một công tố viên hiện có trách nhiệm bắt và khởi tố cùng một vụ án, với mục đích nâng cao hiệu quả giám sát của cảnh sát và xử lý các vụ án. Tương ứng, các bộ phận trong Viện kiểm sát hiện nay được phân chia theo loại tội phạm do mình phụ trách, do đó các công tố viên có thể tập trung vào một loại vụ án nhất định.
2. Giám sát các vụ tố tụng hình sự khác
Ngoài việc phê chuẩn các cáo buộc bắt giữ và nộp đơn, công tố viên cũng có thể giám sát các khía cạnh khác của thủ tục tố tụng hình sự, chẳng hạn như việc lập hồ sơ vụ án của cảnh sát, điều tra, xét xử tòa án, quản lý nhà tù và nhà tạm giữ.
Ví dụ, công tố viên có thể thúc giục cảnh sát nộp hồ sơ các vụ án nên được nộp hồ sơ và điều tra, hoặc ông ta có thể thúc giục cảnh sát bác bỏ các vụ án không nên làm. Nếu công tố viên cho rằng việc điều tra và thu thập chứng cứ của cảnh sát là bất hợp pháp hoặc các biện pháp bắt buộc áp dụng đối với các nghi phạm là không hợp lý, thì anh ta cũng có thể đưa ra đề xuất với cảnh sát.
Nếu công tố viên cho rằng bản án hình sự của toà án là không chính xác thì có quyền kháng nghị và yêu cầu toà án sửa lại bản án và / hoặc xét xử lại vụ án.
3. Giám sát Tố tụng Dân sự
Nếu xét thấy bản án dân sự của Tòa án đã có hiệu lực là không chính xác thì Kiểm sát viên có quyền kháng nghị và yêu cầu Tòa án xét xử lại vụ án; anh ta cũng có thể đưa ra các đề xuất theo đó và tòa án có thể quyết định có xét xử lại vụ án hay không. Điều này tương đương với việc cung cấp một cách khác để các bên trong tố tụng dân sự tìm kiếm sự giảm nhẹ. Đặc biệt trong trường hợp xét xử không công bằng, sự giám sát của các công tố viên có thể kiểm tra và cân bằng quyền lực của các thẩm phán ở một mức độ nhất định.
Ngoài ra, Tòa án Trung Quốc rất coi trọng việc thi hành các vụ án dân sự. Vì kiểm sát viên cũng phải kiểm sát việc thi hành án dân sự, viện kiểm sát đã kiểm sát cả tòa án và người phải thi hành án. Một mặt, công tố viên có thể giám sát các hành vi vi phạm pháp luật của các thẩm phán trong quá trình thực thi. Ví dụ, trong năm 2018, các công tố viên đã đưa ra 23,814 đề xuất với tòa án, tăng 12.7% so với năm trước. Mặt khác, đối với những người từ chối thi hành các phán quyết của tòa án đến mức cấu thành tội phạm, các công tố viên cũng sẽ phê chuẩn việc bắt giữ hoặc truy tố đối với họ, ví dụ, 2,376 người đã bị bắt trong năm 2018 vì lý do nói trên.
4. Giám sát các thủ tục hành chính
Trong quá trình tố tụng hành chính mà công dân, doanh nghiệp, tổ chức kiện chính quyền, nếu kiểm sát viên nhận thấy bản án có hiệu lực của tòa án là không chính xác thì cũng có thể khiếu nại, đề nghị với tòa án như quyền giám sát của mình trong quá trình tố tụng dân sự. Do đó, nếu bạn kiện một chính quyền địa phương của Trung Quốc ra tòa và cho rằng tòa án đã không giải quyết công bằng tranh chấp giữa bạn và chính phủ, bạn có thể cân nhắc việc nhờ đến công tố viên.
5. Định chế vụ kiện tụng vì lợi ích công cộng
Kể từ tháng 2018/2018, theo cách giải thích tư pháp do TANDTC và TANDTC cùng ban hành, Viện kiểm sát có thể khởi kiện vụ kiện vì lợi ích công với tư cách là nguyên đơn. Trong năm 4,393, các công tố viên Trung Quốc đã xử lý 108,767 vụ kiện dân sự và XNUMX vụ kiện hành chính liên quan đến lợi ích công. Các vụ kiện vì lợi ích công cộng này bao gồm bảo vệ môi trường sinh thái và tài nguyên, an toàn thực phẩm và thuốc, bảo vệ tài sản nhà nước, chuyển nhượng quyền sử dụng đất thuộc sở hữu nhà nước, bảo vệ quyền và lợi ích của các anh hùng, liệt sĩ.
Điều đáng chú ý là ở Trung Quốc, những kẻ hủy diệt môi trường sinh thái ngày càng phải hứng chịu nhiều vụ kiện công tố do các công tố viên đưa ra. Và cho rằng các công tố viên có quyền điều tra trong các vụ kiện lợi ích công cộng, khả năng những kẻ hủy diệt thoát khỏi sự trừng phạt ngày càng thấp hơn. Quyền lực này của công tố viên sẽ có lợi cho việc quản lý môi trường ở Trung Quốc và thậm chí trên thế giới.
6. Điều tra các Vi phạm trong Văn phòng
Đây là một trong những quyền hạn quan trọng nhất của viện kiểm sát trong việc điều tra các tội trong chức vụ do các cơ quan chức năng của nhà nước thực hiện. Tuy nhiên, khi Trung Quốc sửa đổi Hiến pháp vào tháng 2018 năm XNUMX, các quyền hạn như vậy đã được điều chỉnh về mặt vật chất.
Theo sửa đổi Hiến pháp, Trung Quốc đã thành lập một cơ quan mới, "Ủy ban Giám sát" (hay "Ủy ban Giám sát"), cùng cấp với tòa án, viện kiểm sát và chính phủ và chịu trách nhiệm điều tra các hành vi phạm tội trong văn phòng do cơ quan chức năng của nhà nước cam kết.
Điều này có nghĩa là các quyền điều tra nói trên của viện kiểm sát đã được chuyển giao cho cơ quan mới này. Theo đó, các công tố viên chịu trách nhiệm điều tra các hành vi phạm tội tại các viện kiểm sát khác nhau đã dần được chuyển giao cho Ủy ban kiểm sát. Hiện tại, viện kiểm sát chỉ giữ quyền kiểm sát tội phạm của thẩm phán và cảnh sát.
Việc điều chỉnh quyền điều tra tội phạm tại chức là thay đổi quan trọng nhất mà các cơ quan kiểm sát Trung Quốc gặp phải trong lịch sử của họ, và nó cũng là một thay đổi lớn trong hệ thống hiến pháp của Trung Quốc. Tuy nhiên, điều này cũng làm cho SPP chú ý nhiều hơn đến các chức năng và quyền hạn khác bên cạnh hoạt động điều tra, đó là các chức năng và quyền hạn đã giới thiệu ở trên. SPP tóm tắt các chức năng và quyền hạn này thành bốn quyền kiểm sát: quyền kiểm sát trong tố tụng hình sự, quyền kiểm sát trong tố tụng dân sự, quyền kiểm sát trong tố tụng hành chính và quyền kiểm sát trong tố tụng công ích.
Nói tóm lại, nếu bạn đang tham gia trao đổi kinh tế với các doanh nghiệp Trung Quốc, hoặc nếu bạn có liên quan đến tội phạm ở Trung Quốc, hoặc nếu bạn bị tố tụng dân sự không công bằng ở Trung Quốc, hoặc nếu bạn cho rằng hành động của chính quyền địa phương ở Trung Quốc là bất hợp pháp , hoặc nếu bạn cam kết bảo vệ môi trường toàn cầu, thì bạn không được bỏ qua viện kiểm sát Trung Quốc và bốn chức năng và quyền hạn của nó.
Đóng góp: Quốc Đông Du 杜国栋 , Meng Yu 余 萌
